Стæй дæ фыд амард. Дæуау цард зæвæтæй нæ надта... алкæимæ зыдта цæрын. (Беджызаты Ч. Бирæгътæ.)
Фразеологический словарь иронского диалекта. - Цхинвал:, Полиграфическое производственное объединение РЮО, 2-е дополненное издание. . Составил Дзабиты З. Т., Редактор издания Дзиццойты Ю. А..
ЦАРД ХАЛЫН — Бинонты кæнæ æхсæнады змæнтын, пырх кæнын, кæрæдзийыл ардауын. – Зæгъ ма, цæмæн мын халыс мæ цард? ... Цы дæ дарын? (Гуыцмæзты М. Иу бон æмæ иу æхсæв.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
УЫРЫЗМÆГ — Нарты хистæр Уæрхæджы фаззон фырт Æхсæртæг æмæ Донбеттыры чызг Дзерассæ рæсугъды (Сасанайы) фырт, Нарты номдзыд хистæр, болатрихи Хæмыцы фаззон. Кадджыты Дзерассæ Æхсар æмæ Æхсæртæджы мæрдтæ Уастырджийæн куы баныгæнын кæны, уæд дзы йæхи бафæсвæд… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
АРД — Ирон мифологийы хъайтартæ ард хæрынц Хуыцауæй, зæххæй, Нарты гуыппырсартæ – сæ Уацамонгæйæ дæр ма. Ард хæрынц, дыууæ нæлгоймаджы кæрæдзийæ æфсымæртæ куы фæзæгъынц, уæд дæр. Ардхæрыны æгъдау нæм скифты дугæй æрхаста, дыууæйæ иу къусæй кæм ныуазынц … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ЦЫКУРАЙЫ ФÆРДЫГ — тж. УРС ФÆРДЫГ Нарты кадджыты 1946 азы рауагъды йæ чиныгаразджытæ амонынц: «Зынаргъ дуры мыггаг. Ам: мард æгас кæныны, цæфтæ дзæбæх кæныны тых кæмæ ис, ахæм фæрдыг. Ома, цы курай, уый дæтты». Кадджыты та кадæг «Сослан Бедухайы куыд æрхаста» йы… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
Хистæры ракуывд цины фынгыл — см. Хистæры ракуывд цины фынгыл – перевод – О Стыр Хуыцау! Æмбал кæмæн нæй, Цытджын Иунæг Хуыцау, табу Дæхицæн! – Оммен, Хуыцау! – Мæнæ а хæдзары бинонты кувинæгтæ Дын æхцон фæуæнт! – Оммен, Хуыцау! – Æппæт дуне рафæлдисæг Дæ, æмæ нæ Дæ хорзæх… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
ХУЫЦАУ — тж. ИУНÆГ СТЫР ХУЫЦАУ Ирон адæм æнусты дæргъы мингай азты табу кæны, кувы æмæ нымдгæнгæ царды хорздзинæдтæ куры Дунескæнæг Иунæг Стыр Хуыцауæй. Ирон адæмы зонды раджы ныффидар, чырыстон, пысылмон дин нæ, фæлæ ма иннæ рагондæр динтæ дæр куы нæма… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
УДÆЙ ХЪАЗЫН — Искæмæй хынджылæг кæнын, искæй хъизæмар кæнын. Играть душой. Æцæгæлон удтæ мын мæ удæй фаг куы фæхъазыдысты, ницы мацæмæйты мын мæ цард куы батыдтой, уæд мæм, æгайтма фæзындтæ. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) Сæ куысты куы рафтыдтæн, лæггад сын куы… … Фразеологический словарь иронского диалекта
ЦАРЦИАТÆ — Ирон адæммæ ис Нарты кадджытæ, Даредзанты таурæгътæ æмæ Царциаты диссæгтæ. Нарты хъысмæт даргъ æмæ уæрæх у. Сæ сæйрагдæр кадджытæ сын Ирыстоны цы къуымы нæ зонынц, ахæм нæй. Уæдæ сæ æрæмбырд кæныныл, сæ рауадзыныл æмæ сæ раиртасыныл куыст дæр… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
УÆЗЗАУ ÆФСОНДЗ ХÆССЫН — Æвзæр цард кæнын, æвзæр уавæры уæвын. Нести тяжелое ярмо. Цард мын чи бауарзын кодтаид, ахæм адæймæгты хсæн нæ хастон... уæззау æфсондз. (Козаты Х. Æнæныгæд мард.) … Фразеологический словарь иронского диалекта
НОКАР — Кадæг «Созырыхъойы æртæ сыгъзæрин нуазæны» Созырыхъо Уæлхæджы фырты агурæг фæцыди бирæ бонтæ æмæ бирæ æхсæвтæ. Ахызти Нокары быдырмæ. Æмæ загъта йæхицæн: «Æнæмард, æнæдзуар фæуай Уæлхæджы хæрæг. Гъа, ме ртæ нуазæны мын йæ роны нывæрдта, уый йын… … Словарь по этнографии и мифологии осетин
